Dodatek do wycieczek Nr I
(do polecenia z dnia 10-14 marca 1951 r. Chełm).
- Jednodniowe wycieczki szkolne:
1. Rankiem pociągiem do Sobiboru zwiedzanie obozu, przez las do Jez. Perespilno lub Perepsy 4km., nad brzegiem gościnna leśniczówka, obok Jez. Kosyniec i duże Jez. Głębokie. Powrót z Sobiboru koleją, lub od Jez. Głębokie dojść przez wieś Żłobek do szosy Włodawa-Chełm i powrót autobusem z przystanku PKS.
2. Chełm – Huta „Nadbużanka” brzeg Bugu. Rano pociągiem do Woli Uhruskiej lub PKS do „Nadbużanki”, krajobraz wydmowy, zwiedzamy Hutę Szkła, powrót PKP – PKS.
3. Chełm – W Czułczycach dobrze zachowane grodzisko wczesno-historyczne. Wyjazd PKS do Horodyszcza. Cegielnia Czułczyce, zwiedzamy gospodarstwo Starościca. Dochodzimy do szosy Włodawskiej, cmentarz z I-wojny 1914-1918. Powrót PKS.
4. Chełm – Sawin „Kamień Powstańców”. Wyjazd rano PKS do Sawina „Kamień Powstańców” w lasach Malinówki. Kopalnia torfu, rezerwat pierwotnego lasu. Powrót PKS.
5. Chełm – Staw „Rezerwat Przyrody”. Dojazd Sanem (piechotą) do ronda. Z przystanku PKS szosą włodawską do „Dziewiczej Góry” 2km. Powrót na piechotę przez Horodyszcze do Chełma. Po drodze sztuczny staw, rezerwat przyrody 40ha., żółw błotny.
6. Chełm – Stołpie – Podgórze – Zawadówka – Chełm. Wyjazd rano do Stołpia PKS 10km. Starożytna wieże w Stałpiu. Szkoła 1000-lecia Podgórze marszem 3km. Zawadówek przez las 4km. Tartak. Powrót koleją do Chełma. Lub Do Stołpia PKS. Stołpie – Staw marszem 4km. Rezerwat przyrody, Stawska Góra 2km. Powrót ze Stawu PKS.
7. Chełm – Rejowiec Fabryczny – Pawłów – Adolfin. Wyjazd rankiem PKS z Chełma do Rejowca Fabrycznego, można koleją. Zwiedzamy Cementownię „Pokój”, wymarsz do Pawłowa, pokłady gliny garncarskiej i krzemionki, ceramika, Jan Sławiński. Szosą przez las do szosy lubelskiej, Ośrodek WF w szkole podstawowej. Adolfin spotkanie z kierownikiem szkoły Rafałem Łobudzińskim. Powrót do Chełma PKS.
8. Chełm – Czarnoziem \ przez Rejowiec osadę, PKS do Krasnegostawu \ Arianka – wieś Krynica przez Gruszów – Rejowiec osada – Chełm. Powrót PKS lub koleją.
9. Chełm – Rejowiec osada, cukrownia – Biały Rów, wieś Rybie – Marysin – Zawadówka – Chełm. Powrót PKS lub koleją.
10. Chełm – Żulin (rannym pociągiem) – Borowica – Kanał Wieprz-Krzna (początek kanału) Liszno – Kanie – Chełm. Powrót koleją.
11. Chełm – Sielec (PKS) – Kumów – Wólka Leszczańska – Żmudź – Dryszczów – Chełm, powrót PKS.
12. Chełm – Kamień (PKS) – Pławanice – Brzeźno, powrót koleją.
13. Chełm – Czerniejów (PKS) – przez las do Pobołowic – Dryszczów (PKS) z Pobołowic – Kleszczów – Dryszczów – Chełm, powrót PKS.
14. Chełm – Świerże (PKS) – Dorohusk (piechotą) – Chełm (powrót koleją).
- Dwudniowe wycieczki szkolne:
- Chełm – Cyców (PKS) – Świerszczów (PKS z Krzyż. Cycowskich) – Grabniak (piechotą 6km.) – Jez. Rotcze, szkolne schronisko stadnica wodna, nocleg – wymarsz na Jez. Uściwierz, a stąd do Świerszczowa i powrót PKS do Chełma.
- Chełm – Wojsławice – Kukawka – Majdan Stary – debrami marszem do Majdanu Ostrowskiego, nocleg w szkole – doliną Wojsławki marszem do Wojsławic – Wojsławice – Chełm lub Wojsławice – Uchanie. Powrót PKS.
Dodatek do wycieczek Nr II
(do polecenia z dnia 10-14 marca 1951 r. Chełm).
Szlak wędrówkowy dwutygodniowy po powiecie chełmskim (dla obozów pieszych) –
Pierwszy dzień (24km.) – Chełm – Staw: Chełm – Rondo – Dziewicza Góra – Jagodnica – Jagodno – Grodzisko – Zarzecze – Przysiółek – Czułczyce – Góry Łyse (nocleg w szkole);
Drugi dzień (21,5km.) – Staw – Rejowiec osada: Staw – Nowosiółki – Stołpie – Podgórze (Salvator) – Zawadówka – Leonów – Majdan Stary – Tomaszówka – Majdan Stajenny – Rejowiec – stacja – Rejowiec – osada (nocleg w Lic.);
Trzeci dzień (18,5km.) – Rejowiec – osada – Pawłów: Rejowiec osada – Ariańskie Mogiły – Krynice – Gruszów – Marynin – cementownia „Pokój” – Pawłów (nocleg szkoła);
Czwarty dzień (27km.) – Pwłów – Siedliszcze: Pawłów – Krasne – Zalesie – Kanie – Lipówki – Anusin – Marynin – Mogielnica – Brzezin – Mogielnica – Janowice – Siedliszcze n\Wieprzem (nocleg w internacie Lic.);
Piąty dzień (25km.) – Siedliszcze – Głębokie: Siedliszcze – Borowo – Wola Korybutowa – kol. Stręczyn – Biesiadki – Stawek – Wólka Cycowska – Cyców Głębokie (nocleg w szkole);
Szósty dzień (22km.) – Głębokie – Grabniak n\ Jez. Rotcze: Głębokie – Janowica – Jez. Uściwierz – Ostrów – Załucze – Grabniak – Jez. Rotcze i Jez. Sumin (nocleg w szkolnej stanicy wodnej n\ Jez. Rotczem);
Siódmy dzień – odpoczynek nad Jez. Rotcze;
Ósmy dzień (25km.) – Grabniak – Sawin: Grabniak – Garbatówka – Świerszczów – Małków – Syczyn – Pniówno – Sawin (nocleg w szkole);
Dziewiąty dzień (24km.) – Sawin – Dorohusk: Sawin – Bukowa – Ruda Opalin – Dobryłówka – Świerże – Okopy – Dorohusk (nocleg w szkole);
Dziesiąty dzień (24km.) – Dorohusk – Żmudź: Dorohusk – Turka – Borysowiec – Kleszczów – Dryszczów – Żmudź (nocleg w szkole);
Jedenasty dzień (22km.) – Żmudź – Wojsławice: Żmudź – Wólka Leszczańska – Wygnańce – Poniatówka – Turowiec Huta – kol. Partyzantów – Wojsławice (nocleg w szkole);
Dwunasty dzień (18km.) – Wojsławice –Leśniowice: Wojsławice – Kukawka – Majdan Stary – Majdan Ostrowski – Ostrów – Czarnołozy – Rakołupy – Lesniowice (nocleg w szkole);
Trzynasty dzień (15km.) – Leśniowice – Kumów: Leśniowice – Alojzów – Sielec – Kumów (nocleg w szkole);
Czternasty dzień (20km.) – Kumów-Chełm: Kumów-Strachosław – Kamień – Chełm.
Szkolne obozy wędrowne naukowo-krajoznawcze
KKMS-SKKT im. W. Pola, prowadzone przez K. Janczykowskiego:
Kazimierza Janczykowskiego uznawano za odkrywcę zdrowotnych, przyrodniczych i krajoznawczo-turystycznych walorów Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Wspomnieć należy, że już od lata 1934 r. K. Janczykowski sam penetrował Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie a w latach 1937-1938 w gronie przyjaciół, nauczycieli Gimnazjum i dawnych działaczy PTK. Sporządzał notatki-spostrzeżenia z tych wypraw jakby przygotowywał plany do przyszłych wypraw z młodzieżą.
Wspominając swój pierwszy naukowy obóz wędrowny pieszy z młodzieżą SKKT im. W. Pola wspierany przez Patronat Rodzicielski i Fundusz Wycieczkowy Gimnazjum, po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim – rozpoczęty 25 czerwca 1939 r., K. Janczykowski, w artykule p.t. „Czarniecczycy pionierzy” pisał „nikomu wtedy nie śniło się o krajoznawczo-turystycznych walorach Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, dziewiczej faunie i florze. Nasza wędrówka miała znaczenie wywiadowcze, było to pierwsze uderzenie krajoznawcze w ogóle po pojezierzu, zwanym przez wielu polesiem lubelskim”.
W kronice obozowej było wszystko dokładnie opisane przez kronikarza-ucznia Wacława Trochima, „Cel wycieczek wakacyjnych, w Polsce rok rocznie organizuje się wycieczki krajoznawcze celem zapoznania uczniów z pięknością naszego kraju. Jest także i inny praktyczny cel tych wycieczek, oto uczniowie uczą się być samodzielnymi i polegać tylko na sobie. Uczą się także obcować z ludźmi. Wycieczki także dają nam obok korzyści umysłowych w dziedzinie geografii, także zadowolenie i rozwój cielesny”.
I-obóz wędrowny po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim w 1939 r. – Niedziela 25 czerwiec – pociągiem Chełm wieś Jaszczów. Z Jaszczowa pieszo do wsi Milejowa, nocleg w szkole. Poniedziałek 26 czerwiec – wczoraj przyszliśmy z Łęcznej do Ludwina przenocować. Zwiedzanie Łęcznej, kąpiel w Wieprzu, w pobliżu dwór własność pani Wiwilkowskiej i jej plantacja chmielu. Idziemy przez Ludwin tu jezioro Dratowieckie. Powiat Włodawski jezioro Rogóźno (do 51m. i 190 mórg), kąpiel i pływanie łodzią. Wieczorem przyszliśmy do kolonii Rogóźna tu jezioro Ukcze. Wtorek 27 czerwiec – leje deszcz badamy jezioro Ukcze. Przed obiadem przyszliśmy do wsi Krasne tu jezioro Krasne, pieszo do wsi Kaniwoli tu jezioro Piaseczne, badamy okolice. Środa 28 czerwiec – badamy okolice i jezioro Piaseczno pływają duże łodzie rybaków. Jesteśmy w Suminie, nocujemy u gospodarza Czarneckiego właściciela jeziora Sumińskiego (do 30m. i 285 mórg). Z domu pana Czarneckiego idziemy do Włodawy. Po lewej stronie jezioro Wel-Wetyckie (do 10m. i 600 mórg). Piątek 30 czerwiec – człapiemy do Włodawy cały czas las, odpoczywamy na mchu, koniec lasu i jeziora Białe i Czarne. Dochodzimy do wsi Okóninka, nocleg u sołtysa, przed snem badamy jeziora Białe i Czarne i okolice. Wczesnym rankiem 1 lipca – idziemy do Włodawy 5km. Włodawa ma jedną ładną ul. Piłsudskiego inne brzydkie, rynek, kościół, cerkiew i 3-synagogi. Słychać wszędzie szwargot żydowski i cały handel w ich rękach. Po zwiedzeniu i zameldowaniu się w zarządzie miejskim Włodawy, idziemy na stację PKP, mijamy most na Bugu. Dalej idziemy w stronę wsi i jeziora Pulma (1670 hektarów obwód 20km.). własność dworu Pulma. Niedziela 2 lipca – od rana badaliśmy okolice, po obiedzie do wsi i jeziora Świtaź (do 38m. i 27,5km. kw. obwód 45km.), tu wszędobylski język ruski. Wieś Świtaź ma 1177 domów i 2420 mieszkańców.
II-obóz wędrówkowy po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim prowadzony przez K. Janczykowskiego, badawczo-naukowy i krajoznawczo-turystyczny ruszył w r. szk. 1959\1960 złożony z członków SKKT „Czarniecczyków” im. W. Pola – długość trasy 205km, czas obozu 2.07–16.07.1960 r., kierownik obozu, K. Janczykowski, wychowawczyni – Maria Farbiszewska, skład obozu: W. Dederko, M. Jagodzińska, B. Knutel, L. Kluczek, A. Linda, D. Sadurska, K. Sieracka, J. Szczuka, P. Aspras, S. Bisko, M. Czupryński, A. Pasieczny, W. Rutkowski, A. Rozwód, J. Sobociński, M. Święcicki, M. Tuszewski i A. Wasiuk. Trasa: (2.07.) Chełm-Stulno-Załowocze (szlak jez.: Płotyczne, Brudno, Brudzieniec, Sobibór, Perespilno, (3.07.) Załowocze-Włodawa, (4-7.07) Włodawa-Wytyczno (jez. Spólne-Koseniec, Urszulin, Wytyckie-Wielkie, (6.07) Wytyczne-Grabniak-(jez. Urszulin, Rotcze, Sumin, Uściwierz, Bikcze, Dębowiec i Kozabutę, (7.07.) Grabniak, (8.07) Grabniak-Piaseczno (jez. Uściwierz, Bikcze, Nadrybie, Piaseczno, Łukcze, Łukie, Rogóźno i Zagłębocze, (9.07) Rozpłucie (jez. Brzeziczno), (10-11.07.) Rozpłucie-Uścimierz (jez. Maśluchowskie), (12-15.07.) Uścimów-Rogoźno (jez. Czarne-Uścimowskie), (16.07.) Rogóźno-Lublin-Chełm (PKP).
III-obóz wędrowny po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim r. szk. 1960\1961. Kierownik obozu K. Janczykowski, wychowawczyni Krystyna Janczykowska, higienistka Leokadia Żeleźnicka, etnograf Jan Weresiński, biolog Stanisław Skibiński, skład obozu: (dz.) E. Borzęcka, W. Gmitruk, H. Jaroszuk, B. Knutel, I. Komenda, K. Lipińska, H. Łuszczewska, B. Michalczyk, A. Miler, K. Mrozowska, W. Rubacha, I. Węcławska, (chł.)
S. Hołysz, B. Kiliński, J. Kisielewski, Z. Majger, A. Pasieczny, M. Pudełko, W. Rutkowski, R. Święcicki, M. Tuszewski, W. Usydus i L. Wojtan. Kronikarz H. Jaroszuk i H. Łuszczewska, plastyczka W. Gmitruk, fotografowie J. Kisielewski i W. Rutkowski. Sekcje: I-biologiczna, II-etnograficzna i III-geograficzno-historyczna. Czas obozu 6.07 – 31.07.1961 r. Wyjazd z Chełma. Biwak-I – Załowocze (Stulno, Sobibór, jez. Płotycze, Brudno, Brodzieniec, Perespilno, Spólne, Koseniec). Biwak-II – Okuninka (jez. Białe, Glinki, Święte, Książęce). Biwak-III – Wytyczno (Urszulin, Bagna Krowie i Durne). Biwak-IV (15-19.07) – Grabniak (Świerszczowo, jez. Rodcze, Grabniak, Sumin, Uściwierz). Biwak-V (19-22.07) – Rozpłucie (jez. Rodcze, Bikcze, Piaseczno). Biwak-VI (22-28.07) – Uścimów (Nowy Orzechów, most na kanale Wieprz-Krzna, Białka, Staw Kościuszki, Sosnowica, jez. Czarne). Biwak-VII (18-29.07.) – Krasne (badanie okolicy). Biwak-VIII (29.07.) – Rogoźno (badanie bagien i torfowisk). Biwak-IX (29-30.07.) – Dratów-Łęczna (badanie kanału). Biwak-X (30-31.07.) – powrót do Chełma.
IV-obóz wędrowny po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim r. szk. 1961\1962. Kierownik obozu K. Janczykowski, wychowawczyni K. Janczykowska, higienistka L. Żeleźnicka, etnograf J. Weresiński, biolog S. Skibiński. Skład obozu: (dz.) I. Bierut, W. Dąbrowska, W. Gmitruk, A. Komszczyńska, H. Łuszczewska, G. Watrakiewicz, K. Wilkos, W. Pieczykolan, W. Sapiecha, G. Turbakiewicz, A. Zabłuda, (chł.) T. Bartosz, J. Baluk, J. Karpiński, W. Kiwiński, E. Łużyński, S. Prymak, J. Rot, Z. Żołnacz i M. Czajka. Szlak trasy: Chełm, Wytyczno, Sosnowica, Tyśmienica, Uścimów, Krasne, Grabniak, Chełm, czas obozu: 23.06. – 13.07. 1962 r., prowadzono badania, fauny, flory i zabytków kultury.
V-obóz wędrowny po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim r. szk. 1962\1963. Kierownik obozu K. Janczykowski, wychowawczyni K. Janczykowska, etnograf J. Weresiński, czas obozu: 4.07. – 23.07. 1963 r. Szlak trasy: Chełm, Sosnowica, Białka, Ochoża, Uścimów, Krasne, Chełm.
VI-obóz wędrówkowy po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim r. szk. 1963\1964. Kierownik obozu K. Janczykowski, wychowawczyni K. Janczykowska. Trasa obozu: Chełm, Białka, Uhnin, Uścimów, Rozpłucie, Krasne, Rogóźno, Lublin, Chełm: 6.07.-19.07. 1964 r.
Podsumowanie obozów wędrownych: „Ażeby zapoznać się z pracą młodzieży SKKT im. W. Pola „Czarniecczyków”, i jej zdobyczach, najlepiej zapoznać się z tomami kronik poszczególnych obozów (które w całości zachowały się). Jest to bogaty badawczy materiał krajoznawczo-etnograficzny, zaopatrzony szkicami i mapkami, rysunkami, fotografiami oraz podsumowaniem naukowym, często nagradzany przez Ministerstwo Oświaty i Kuratorium.
Pochód każdej wędrówki-wycieczki otwierał wózek, najważniejszy sprzęt na każdym obozie. Na drzewcu przymocowanym do niego pionowo, powiewał proporzec o barwach ziemi chełmskiej jasnożółty i jasnozielony. Wózek był lekki, zgrabny, własnej konstrukcji a przy tym bardzo mocny, osadzony na dwóch szerokich kołach motocyklowych. Na wózku jechała kuchnia i prowiant. Dyszel dawał się chować pod spód, mogło go ciągnąc dwóch chłopców”.
Tworzone przez K. Janczykowskiego tego typu obozy, wędrówki i wycieczki, stały się ruchem społecznym i formą czynnego wypoczynku, dążące do zbierania i popularyzowania wiedzy o środowisku, rejonie i kraju. Były to lekcje, wiedzy, kultury i wychowania z elementami sportu, wyznaczały też nowe szlaki przyrodniczo-turystyczne.
Ostatnią wędrówkę po Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim grupy „Czarnieczyków” zorganizował Kazimierz Janczykowski w wakacje 1966 r. Następnie przeszedł na emeryturę – był ostatnim wielkim który organizował takie wycieczki, po nim nikt, nie powtórzył takiego zjawiska.