Podnoszenie ciężarów

Podnoszenie ciężarów (jak i zapasy), wywodzą się z rodziny siłowych sportów określanych mianem ciężka atletyka, (początkowo byli do nich zaliczani, atleci, bokserzy, siłacze, cyrkowcy, zapaśnicy). Byli szkoleni od czasów prehistorycznych i rzymskich jako sportowcy, zawodnicy, żołnierze, wojownicy, zapaśnicy np. szkoła gladiatorów (tzw. barbarzyńców). Zawodowi atleci organizowali się w „Związek Herkulesa” – prototyp późniejszych klubów sportowych.

Do 1914 r. dużą popularnością cieszyły się różnorodne pokazy ciężko atletyczne, sięgające w Polsce Średniowiecza. Pierwszą ogólnopolską organizacją podnoszenia ciężarów i zapasów było założone w  1925 r. Polskie Towarzystwo Atletyczne – które w roku założenia zorganizowało I MP. W 1950 r. na miejsce Polskiego Towarzystwa Atletycznego powołano Sekcję Atletyki i Zapasów GKKF, która w 1957 r. przekształciła się w dwa samodzielne związki: Polski Związek Podnoszenia Ciężarów i Polski Związek Zapasów. Pierwszym medalistą igrzysk olimpijskich reprezentacji polski  był chełmianin Marian Zieliński – 1956 r. medal brązowy 335kg.

Twórcami i propagatorami podnoszenia ciężarów w Chełmie, powiecie i w województwie lubelskim byli dwaj bracia Henryk i Jan Bieleccy z gminy Ruda Huta, pow. Chełm (17km. od Chełma). Na przełomie 1954\1955 powołali KS LZS Ruda Huta z sekcją podnoszenia ciężarów (przy Powiatowym KKF i Z LZS w Chełmie), jako jeden z pierwszych w województwie lubelskim – ponadto Henryk Bielecki w 1955 r. współtworzył (pierwszy) przy WKKF w Lublinie Wojewódzki Związek Podnoszenia Ciężarów i był członkiem pierwszego Zarządu.

Z relacji z 1957 r. Jana Sobczaka (w tym czasie był nauczycielem wychowania fizycznego  w Krasnymstawie gdy awansował na) Przewodniczącego powołanego w 1955 r. (pierwszego) Wojewódzkiego Związku Podnoszenia Ciężarów w Lublinie (kolega Henryka Bieleckiego z którym właśnie w tym roku  tworzył ten związek); cytuję „Dopiero od 1955 r. zaczęło się coś dobrego dziać w podnoszeniu ciężarów w województwie lubelskim. Pamiętam, że podczas pierwszych mistrzostw województwa, startowało tylko5-ciężarówców w hali sportowej. I od tej pory ruszyliśmy z miejsca. Dziś mamy już silne zespoły w Rudzie Hucie, w Kazimierzu, w  Lubelskiej Gwardii, w Zamojskim Techniku. Cieszy nas, że właśnie na wsi podnoszenie ciężarów staje się popularne. Istnieją drużyny w Wożuczynie, w Machnowie i innych”.

Jak wspomina Jan Bielecki (Ruda Huta, maj 2011 r.) – Brat mój, Henryk Bielecki (1933-2007), odbywał służbę wojskową w Szkole Oficerskiej w Giżycku. W czasie służby w jednostce w 1953 r. poznał grupę znanych siłaczy w kraju, na czele ze światowej sławy zapaśnikiem Zbyszkiem Cyganiewiczem (1881-1967), w grupie tej był chełmianin reprezentant kraju i olimpijczyk Marian Zieliński (1929-2005), propagowali sporty siłowe poprzez pokazy i ćwiczenia. Zaimponowało mu to, tak też po przeszkoleniu stał się członkiem tej grupy i rozpoczął treningi w sekcji podnoszenia ciężarów. W 1954 r. brał udział w mistrzostwach Pomorskiego Okręgu Wojskowego, tu zaprzyjaźnił się z Marianem Zielińskim.

Następnie w latach 1954-1955 już razem Henryk i Jan Bieleccy w rodzinnej Ruda Huta, w Chełmie i w powiecie poprzez pokazy i zawody popularyzowali konkurencje siłowe i podnoszenie ciężarów. Na przełomie lat 1954\1955  powołali KS LZS Ruda Huta a przy niej sekcję wiodącą podnoszenie ciężarów – w ten sposób stali się też twórcami wiejskiego i miejskiego ruchu sportowego tzw. „zielonych” Ludowych Zespołów Sportowych w gminie  Ruda Huta, powiecie chełmskim i województwie lubelskim – a klub był powołany jako jeden z pierwszych w okręgu i przyczynił się do rozwoju podnoszenia ciężarów w okręgu lubelskim. Dla większej popularyzacji w tym też roku zorganizowali w gm. Ruda Huta, I mistrzostwa podnoszenia ciężarów w województwie lubelskim Z LSZ – na tych zawodach drużynowo ciężarowcy z KS LZS Ruda Huta zdobyli I miejsce i tytuł I Mistrza Z LSZ województwa lubelskiego. Do czołowych zawodników KS LZS Ruda Huta należeli: Henryk i Jan Bieleccy, Roman i Marian Muca, Edward Stachowski i Alfred Zagrodnik.

W 1955 r. H. Bielecki był współorganizatorem (organizował Wojewódzki Związek Podnoszenia Ciężarów w Lublinie) pierwszych w Lublinie mistrzostw Polski w podnoszeniu ciężarów. Startowało około 45-zawodników prym wiedli siłacze WKS Legii Warszawa dalej LZS Mazowsze, KS „Szopienice” Śląsk i KS „Odra” Opole. Po zawodach w nagrodę za działalność przywiózł z Lublina do Chełma sztangę, do PR Z LZS, w Gmachu im. PKWN. Przewodniczącym był B. Fidut, wspomagany przez Henryka Dziurko-Dobrowolskiego wielkiego twórcy chełmskich LZS i PKKF. Z braku miejsca, sztangę z Gmachu przewieziono do rodzinnej Rud Huty i zainstalowano ją w Dworku (należącego do Huty Szkła) w świetlicy kina – i tu pod koniec 1955 r. rozpoczęły się pierwsze profesjonalne treningi sekcji podnoszenia ciężarów KS LZS Ruda Huta.

Dnia 28 grudnia 1955 r. zorganizowano w Ruda Huta zawody siłowe tzw. „pierwsze kroki”, były to ważna impreza, ponieważ brała w nich udział spora grupa młodych siłaczy z Chełma, tak chełmianie zainteresowali się podnoszeniem ciężarów.

Przytoczę dla ciekawości cykl zawodów i ich nazwy dla popularyzacji podnoszenia ciężarów  w okręgu lubelskim w 1956 r., które stały się też cykliczne: *Ruda Huta12 luty 1956 r. zorganizowano I mistrz.  pow. chełmskiego – tu bracia Henryk i Jan Bielecki zwyciężyli. Po tych mistrzostwach do sekcji podnoszenia ciężarów KS LSZ Ruda Huta dołączyła grupa zawodników z Chełma; *Krasnystaw 19 luty 1956 r. I Mistrz. Woj. lubelskiego wszystkich zrzeszeń; *Cyców 13 maj 1956 r. mecz drużynowy LZS Cyców – KS LZS Ruda Huta wynik 7:0 dla Rudy Huty; *Ruda Huta 12 czerwiec 1956 r. odbyły się MW lubelskiego Z LZS – Jan Bielecki wygrał wagę kogucią; *Puławy 24 czerwca 1956 r. IV Wojewódzka Spartakiada Wsi – startował KS LZS Ruda Huta; *Rejowiec 22 lipca 1956 r. Powiatowy Festiwal Młodzieży Chełmskiej; *Tomaszów Lub. 28 października 1956 r. MW lubelskiego kl. A – start KS LZS Ruda Huta, *Przemyśl 9-11 listopad 1956 r. Mistrzostwa Polski Z LZS – start KS LZS Ruda Huta.

Jak wspomina Jan Bielecki. W Radzyniu 3 marca 1957 r. w Domu Sportowca odbyły się II indywidualne drużynowe MW lubelskiego Z LZS – drużyna KS LZS Ruda Huta zwyciężyła i zdobyła puchar i tytuł mistrza, ja indywidualnie wygrałem w piórkowej. Po zdobyciu mistrza, szczęśliwa nasza drużyna z pucharami oczekiwała na dworcu w Radzyniu na autobus do domu. Był czas, puchary puste, wstąpiliśmy do sklepu, były wina marki „Gryf” kupiliśmy, płyn do pucharów i degustujemy – i tu wpadliśmy na pomysł nazwy naszego klubu, wino „Gryf”, sztanga-gryf i tak od czerwca 1957 r., a właściwie od stycznia 1958 r., już – KS LZS „Gryf” Ruda Huta.

Od 1956 r. na treningi do Rudy Huty dojeżdżała grupa zawodników z Chełma, było to uciążliwe. Liczba trenujących się zwiększała, dlatego bracia Henryk i Jan Bieleccy zdecydowali, że od czerwca 1958 r. trzeba zorganizować dla chełmskiej grupy, punk treningowy w Chełmie przy pomocy RP Z LSZ i PKKF – i tak od 1 sierpnia 1958 r. zorganizowano pierwszą siłownię w salce Szkoły TPD w Chełmie przy ul. Obłońskiej (dyrektorem szkoły był Ryszard Czerniawski znany lekkoatleta, wspierający sport i podnoszenie ciężarów). Zajęcia z tą grupę objął instruktor Tadeusz Wosk – dalej starty jako KS LZS „Gryf” Ruda Huta – grupę chełmską utworzyli: Janusz Golik, Krzysztof Gieryng, Andrzej Latuszyński, Witold Władysiuk, Andrzej Habrowski, Henryk Raczek, Kazimierz Łatyński, Ryszard Mozoła, Władysław Nielubiński, Ryszard Czerniawski, Edward Peterek, Kazimierz Być-(dołączył w 1959 r. po odbyciu służby wojskowej następnie stał się współprowadzącym i współtwórcą chełmskich ciężarów), Tadeusz Być, Janusz Walczuk z czasem przybywali nowi – grupę Rudy Huty stanowili: Henryk i Jan Bieleccy, Roman i Marian Muca, Edward Stachowski i Alfred Zagrodnik.

W wyniku tych przemian (z inicjatywy RP Z LZS i PKKF w Chełmie) 14 grudnia 1958 r. odbyły się w Chełmie mistrzostwa drużynowe okręgu lubelskiego. W latach 1958-1959 sekcja podnoszenia ciężarów KS LZS „Gryf” Ruda Huta zdobyła w klasyfikacji (W)-OZPC II-miejsce a Jan Bielecki, Kazimierz Łatyński i Tadeusz Wosk indywidualnie w swojej kategorii zdobyli I-miejsce.

W 1960 r. dwaj czołowi ciężarowcy okręgu lubelskiego Kazimierz Łatyński i Jan Bielecki zostali powołani do wojska (i poleceniem (W)-OZPC w Lublinie) do WKS „Narew” sekcji podnoszenia ciężarów Oficerskiej Szkoły Łączności w Zegrzu. Fakt ten zdecydował, że  podzielił się KS LZS „Gryf” Ruda Huta. Ruda Huta stawała się klubem weteranów, a w Chełmie przybywało talentów podnoszenia ciężarów.

W dniu 20 marca 1960 r. Ryszard Mozoła (ur. 03.01.1940r.) zdobył 3-m w Zamościu podczas mistrzostw okręgu lubelskiego na 1960 r. w podnoszeniu ciężarów w kat. juniorów – waga piórkowa wynikiem 162.5kg

W wyniku tych zmian, dnia 2-4 stycznia 1960 r. został powołany KS – sekcja podnoszenia ciężarów LZS „Gryf” Chełm (nazwa „Gryf” została przyjęta z Rudy Huty) z inicjatywy i pod patronatem Powiatowej Rady Z LZS w Chełmie – jako pierwszy w Chełmie podnoszenia ciężarów na bazie KS LZS „Gryf” Ruda Huta i jej twórców braci Henryka i Jana Bieleckich.

W 1962 r. z wojska wrócili Jan Bielecki i Kazimierz Łatyński. W Rudzie Hucie starsi zawodnicy się wykruszyli i nie było komu trenować. Z końcem 1962 r. KS LZS „Gryf” Ruda Huta był rozwiązywany – a z dniem 2-4 stycznia 1963 r. zakończył swoją działalność z sekcją podnoszenia ciężarów. Bracia Henryk (piórkowa rek. 280kg, wyciskanie 90kg)  i Jan (lekka-średnia rek. 340kg, 100, 135 i wyciskanie 105). Bracia Bieleccy posiadali tytuł Instruktora Podnoszenia Ciężarów nadany przez PZPC i tytuł Organizatora Imprez Sportowych nadany przez Radę Główna Zrzeszenia LZS, ponadto Henryk posiadał tytuł sędziego III-klasy.

W 1961 r. K. Być uzyskał tytuł instruktora z podnoszenia ciężarów, i wspólnie z T. Woskiem prowadzili sekcję podnoszenia ciężarów LZS „Gryf” Chełm.  W 1961 r. ciężarowcy „Gryfu” Chełm, wywalczyli drużynowe  mistrzostwo okręgu w 6-boju, a indywidualnie zwyciężyli: Ryszard Kasprzak, K. Być, T. Wosk i J. Golik. W listopadzie 1961 r. „Gryf „ Chełm zajął w  klasie B  II-miejsce i awansował do klasy A, w której z początkiem 1962 r. spotkał się z drużynami LZS z Warszawy, Koszalina, Szczecina, Kielc i Opola. Rekordy  okręgu w 1962 r. ustanowili: kogucia K. Łatyński 265kg., i ciężka  K. Być 302,5kg. W 1963 r. ciężarowcy „Gryfu”, K. Łatyński 270kg. i K. Być 300kg. zdobyli złote medale na mistrzostwach OZPC i Z LZS. W latach 1965-1966 K. Łatyński ponownie zdobył te tytuły i osiągnął 275kg., w 1967 r. w Kielcach zdobył Mistrzostwo Polski LZS w koguciej 280kg.

– Punktacja drużynowa OZPC w Lublinie z 1965 r.:

  1. LZS „Gryf” Chełm,
  2. LZS Grom Bychawa,
  3. Lublinianka,
  4. Technik Zamość,
  5. LZS Biłgoraj,
  6. LZS Tomaszów Lub.,
  7. LZS Biała Podlaska,
  8. LZS Żeglarz Puławy,
  9. LZS PZGS Zamość,
  10. LZS Włodawa,
  11. LZS Lublin,
  12. LZS Radzyń.

W latach 1965-1966 ciężarowcy „Gryfu” Chełm zdobyli mistrzostwo OZPC i Zrzeszenia LZS a indywidualnie najlepsze wyniki osiągnęli: Ryszard Kasprzak, Zbigniew Wanarski, Janusz Golik,., Tadeusz Wosk ,Kazimierz Być i Andrzej Nowosad .

Jesienią 1966 r. z „Gryfu” odchodzi T. Wosk i tworzy (drugą konkurencyjną) sekcję podnoszenia ciężarów w Chełmie – która zorganizowanie następnie przez ponad rok działała jako sekcja podnoszenia ciężarów przy Ognisku TKKF „Olimpia” Chełm. Punkt treningowy mieścił się w wiacie-salce na terenie stadionu im. PKWN w Chełmie. W wyniku dalszego rozwoju sekcja ta z początkiem stycznia 1969 r. (przenosi się i) staje się sekcją podnoszenia ciężarów KS „Chełmianka” Chełm.

W 1967 r. w Kielcach na mistrzostwach Polski juniorów Adam Prokop wynikiem 340kg. w 3-boju wywalczył srebrny medal, a pozostali zawodnicy „Gryfu” pobili rekordy OZPC: Kazimierz Łatyński kogucia 280kg., Wiesław Proć lekka 370kg., Andrzej Zdybek półciężka 355kg., Andrzej Nowosad lekkociężka 392,5kg. i Kazimierz Być ciężka 357,5kg.

W 1970 r. w Kwidzyniu Zbigniew Szwed zdobył złoty medal i mistrzostwo Polski LZS. Od 1972 r. Polski Związek Podnoszenia Ciężarów wprowadził 2-bój wyciskanie zostało zniesienie.

W dniu 4 października 1970 r. młodzi ciężarowcy KS „Chełmianka” Chełm wywalczyli III-miejsce drużynowo podczas młodzieżowych mistrzostw okręgu (16 pkt.) w Lublinie.  Podczas zawodów w Chełmie 9 maja 1971 r. o mistrzostwo ligi okręgowej sztangiści KS „Chełmianki” ustanowili wynikiem 2450 kg nowy rekord klubowy – a indywidualnie: Roman Cieślik 247,5kg, Zbigniew Wanarski 275kg, Bogdan Fedoniuk 302,5kg, Józef Zieliński 252,5kg, Henryk Raczek 250kg, Tadeusz Wosk 290kg, Kazimierz Kryszczuk 262,5kg, Stanisław Mazur 290kg. Drużynie „Chełmianki” został zaliczony wynik Mariana Skrajnowskiego, który startował w tym czasie w mistrzostwach Warszawy. W tym samym dniu odbył się również kolejny rzut rozgrywek o mistrzostwo kl. A. w którym II-„Chełmianka” wysoko pokonała LZS Radzyń.

– Końcowa tabela OZPC w Lublinie za 1971 r.:

*III-liga MW (Lublin – Rzeszów – Kraków): 10.LZS „Gryf” Chełm 7.147,5kg

*Liga okręgowa:

  1. Lublinianka II – 7.760 kg,
  2. Wisła Puławy – 7.442,5 kg,
  3. „Chełmianka” Chełm – 6.655 kg,
  4. Świt Hrubieszów,
  5. LZS TM   Tomaszów,
  6. LZS Biłgoraj.

* Klasa A:

1. LZS Wilczopole – 6.205 kg,

5. „Chełmianka” – II Chełm – 5.610 kg,

9. LZS „Gryf” -II Chełm – 2.210 kg

Od 1972 r. nowa generacja chełmskich ciężarowców „Gryfu” i „Chełmianki” zdobyła Mistrzostwo OZPC w Lublinie seniorów i juniorów, a indywidualnie mistrzami zostali: Marian Skrajnowski 210kg., Witkowski 195kg., Gromek 220kg., Sawicki 240kg., Panfil 280kg. i Szwed 370kg. Również w 1972 r. M. Skrajnowski w Cieszynie  podczas młodzieżowych mistrzostw Polski zdobył brązowy medal wynikiem 232,5kg. (102,5kg i 130kg.) – w kilka miesięcy później w Krakowie na turnieju nadziei spartakiadowych wywalczył srebrny medal wynikiem 227,5kg. – (pod koniec 1973 r. wyjechał na studia na AWF).

Należy podkreślić, że 20 maja 1972 r. podczas ligi MW w Strzyżowie k\Rzeszowa K. Być uzyskał w 3-boju 367,5 kg, a po ustaleniu dwuboju 255kg (110-115-142,5kg).

Od 1973 r. obie sekcje podnoszenia ciężarów LZS „Gryf” i KS „Chełmianka” Chełm, liczące się w okręgu lubelskim a nawet i w kraju – (prowadzący sekcje: Tadeusz Wosk i Kazimierz Być, posiadali tytuły instruktora, sędziego i organizatora podnoszenia ciężarów, obaj przyczynili się do rozwoju nowoczesnych ciężarów w Chełmie) – trenowały w wiacie siłowni-salce POSTiW na terenie stadionu im. PKWN w Chełmie. Dzieliły w tym czasie miejsce treningu z sekcją zapaśniczą i sekcją kulturystyczną oraz gimnastyczną.

Od września 1977 r. Marian Skrajnowski, rozpoczął pracę jako nauczyciel wychowania fizycznego w Technikum Budowlanym w Chełmie i jako trener sekcji podnoszenia ciężarów przy Ludowym KS „Agros” Chełm. Powstałym z połączenia sekcji podnoszenia ciężarów KS „Chełmianka” Chełm i KS LZS „Gryf” Chełm (LKS „Agros” Chełm powstał 5 maja 1976 r. przy Zrzeszeniu LZS w Chełmie).

W 1978 r. do sekcji jako szkoleniowcy dołączyli Józef Zieliński oraz Stanisław Kalisz i Czesław Suski którzy utworzyli w Technikum Rolniczym w Okszowie bazę do podnoszenia ciężarów.

W 1979 r. na mistrzostwach Polski Szkół Rolniczych Marek Korzan zdobył złoty medal, w 1980 r. powtórzył ten sukces a Andrzej Szajner i Jerzy Cieślik zdobyli srebrne medale – też w 1980 r. A. Szajner podczas VII OSM wywalczył srebrny medal. W 1980 r. A. Szajner i M. Korzan jako reprezentanci Polski wystąpili w meczach Polska – Węgry (do 20-lat) rozegranym w Budapeszcie i Chełm – Łuck w Łucku (zostali też powołani do kadry narodowej).

W 1981 r. w Poznaniu na Ogólnopolskich Igrzyskach Młodzieży Szkół Rolniczych złote medale zdobyli A. Szajner i M. Korzan a medal brązowy zdobył M. Mazurek. W Siedlcach na mistrzostwach Polski LZS juniorów złoty medal zdobył A. Szajner a medale brązowe zdobyli M. Mazurek i Zbigniew Buraczenko.

Pod koniec 1981 r. (w ramach reorganizacji) sekcja podnoszenia ciężarów przeszła pod patronat Szkolnego Związku Sportowego w barwach MKS Chełm. W 1983 r. trener M. Skrajnowski (kontynuator chełmskich ciężarów) zorganizował siłownię w Technikum Budowlanym w Chełmie, a grupę nowych talentów stanowili, Robert Pietruszka, Leszek Kołosiński i Marek Maślany. Również w 1981 r. trener M. Skrajnowski powołał przy szkole klasę sportową o profilu podnoszenia ciężarów. Wiodącymi atletami tej klasy byli Marek Maślany i Robert Pietruszka – którzy sięgali po medale największych imprez międzynarodowych.

Marek Maślany – wielokrotny mistrz Polski seniorów, uczestnik mistrzostw Europy 1988 r. Cardiff Walia, 1996 r. Stawanger Norwegia i mistrzostw świata 1989 r. Ateny Grecja i 1990 r. Budapeszt Węgry, wystąpił też na Igrzyskach Olimpijskich 1996 r. Atlanta USA. Jego rekordy w kategorii 90kg.: 180kg. w rwaniu i 220kg. w podrzucie.

Robert Pietruszka – wielokrotny mistrz i medalista mistrzostw Polski juniorów i seniorów, członek i reprezentant kadry narodowej seniorów. Obaj byli szkoleni w ośrodku przygotowań olimpijskich w Opolu.