Tenis stołowy

Ping-pong jako masowa gra sportowo-sprawnościowa właściwie w Chełmie, był uprawiany i popularyzowany od 1925 r. (następnie w powiecie chełmskim). Początkowo miejscem spotkań (zdobywania tajników rakietki i małej piłeczki) były małe salki i świetliczki rozlokowane na terenie miasta Chełma. Dopiero od 1930 r. (ze względu na drogi sprzęt, stoły, rakietki, piłeczki, siateczki itd.) powstawały sekcje, zorganizowanego szkolenia przy – TUR, KPW, PPW, ZS, 7 pp. Leg., 2 pac, Sokole,  SKS Zdrów” i SKS „Czarniecczykach”. W lutym 1930 r. por. Tymkiewicz pod patronatem WKS 7 pp. Leg., zorganizował pierwszy w Chełmie turniej w ping-ponga o mistrzostwo Chełma (zawodnicy i kibice dopisali, i turniej stał się corocznymi mistrzostwami). W wyniku dalszej popularyzacji, 8 marca 1931 r. Oddział ZS w Dorohusku, przeprowadził pierwsze mistrzostwa powiatowe w ping-ponga. W 1935 r. odbyły się pierwsze drużynowe mistrzostwa powiatu, w finale pingpongiści Rejowca pokonali drużynę z Dorohuska, a mecz ze względu na rangę odbył się w Chełmie w salce sportowej Szkoły Dziesięciolecia.

Marian Malec (1917-2010) od najmłodszych lat fascynował się ping-pongiem. Jak wspominał Marian Malec „najbardziej w latach 1925-1930 poza „Strzelcem”, KPW, „Sokołem” i „Czarniecczykami” w Chełmie i regionie popularyzowali ping-pong Żydzi. Dla podniesienia walorów rywalizacji wprowadzili gry tzw. mistrz przy stole, kto wygrywał zostawał przy stole, przegrywający płacił 5 gr. i oczekiwał na kolejkę. Najwybitniejszą jednostką ping-ponga w świecie i w Polsce w latach 1930-1939 był Alojzy Erlich wice-mistrz świata w ping-ponga, pochodził z Chełma, rozegrał też kilka meczy w Chełmie, w jednym meczu grałem z mistrzem”.

Marian Malec z ping-pongiem – tenisem stołowym jako uczeń, zetknął się w  Państwowej Szkole Rzemieślniczej, przy ul. Pocztowej w Chełmie. Od 1933 r. stały tu 3 stoły, były szkolne rakietki i piłeczki. Świetlica była czynna codziennie do godziny 21.00, nawet w niedzielę. Od 1934\35 był najlepszym zawodnikiem w szkole. Poza tym salka ze stołem była dostępny o każdej porze dnia w TUR (świetlica była w miejscu obecnego hotelu „Kamena”). Od 1933 r. w TUR była drużyna męska: Jan Knot, Marian Malec i Zbigniew Wojciechowski (od 1933 r. należeli do najlepszych zawodników w Chełmie i powiecie). Grali też mecze z drużynami żydowskimi.  Podczas okupacji w latach 1939-1943\44 przebywał w obozie jenieckim na terenie Węgier, nadal grał w tenisa stołowego. Często grywał z przedwojennym mistrzem Łucka, który też był jeńcem tego obozu. Działał też w konspiracji. Po zwolnieniu z obozu wrócił do Chełma. Na początku 1944 r. w warsztacie ojca mistrza mechaniki (ul. Lwowska w Chełmie) zorganizował konspiracyjny turniej i rozgrywki w ping-ponga.

Po wyzwoleniu rozwój ping-ponga – tenisa stołowego w Chełmie i okolicy zapoczątkowany został od 1945 r. a to za sprawą zawodników sekcji KS ZZK „Kolejarz” Chełm (dawny KS KPW od 1929 r.), którego M. Malec był zawodnikiem. Pierwsze powojenne mistrzostwa Chełma współ-zorganizował w 1947 r. – i to stało się tradycją. W 1955 r. w barwach KS „Spójnia” Chełm M. Malec wywalczył złoty medal Mistrza Polski ZS Spółdzielczości Pracy „Start”, a w 1967 r. zdobył złoty medal mistrzostw Polski Z LZS. Przez cały czas popularyzował tenis stołowy w Chełmie i województwie Lubelskim. W warsztacie ojca (w którym pracował po wyzwoleniu) utworzył pierwszą salkę, sam grał i jednocześnie trenował innych. Każdy dobry pingpongista Chełma i okolicy musiał przejść przez tzw. szkołę salę-warsztatu mistrza Malca.

W latach 1945-1957 w Chełmie było tylko 5-stołów pingpongowych, które były zlokalizowane; w sali „Czarniecczyków”, w świetlicy KS „Kolejarz”, w warsztacie rodziny Malca przy ul. Lwowskiej, w Technikum Mechanicznym  i świetlicy LZS-Pokrówka.

Od 1955 r. M. Malec związał się z KS „Chełmianka” jako opiekun i trener sekcji tenisa stołowego. Odkrył i wychował wiele talentów. Był twórcą powojennej chełmskiej szkoły ping-ponga tenisa stołowego. Wiele akcji sam sponsorował. Był zawodnikiem: 1949 r. „Kolejarza” Lublin i po raz pierwszy zdobył tytuł mistrza Chełma; w  1950 r. „Kolejarza” Chełm; w 1956 r.  LZS PZGS Chełm; w 1957 r. „Lublinianki” Lublin; w 1960 r. „Sygnału” Lublin i po raz pierwszy zdobył tytuł mistrza województwa lubelskiego; w 1962 r. „Lublinianki” Lublin; w 1966 r. LZS Piaski, zdobył tytuł Mistrza Polski Zrzeszenia LZS; od 1967 r. „Chełmianki” Chełm, gdzie występował jako trener i zawodnik. W 1982 r. rozwiązano sekcję tenisa stołowego przy „Chełmiance” Chełm i wtedy zakończył karierę sportową jako zawodnik. Po powstaniu KS „Ogniwo” Chełm został trenerem drużyny. Po krótkim okresie został zmuszony do odejścia z klubu i wtedy na zawsze pożegnał się z tenisem stołowym. Należał do grona najlepszych zawodników Okręgu Lubelskiego. Ponadto reprezentował okręg w meczach z Belgradem, Pragą i Kopenhagą mając 53 lat. Sukcesom i celom chełmskiego ping-ponga  podporządkował nawet swoją rodzinę.

Osiągnięcia sportowe wychowanków Mariana Malca: 1966 r. Feliks Witkowski mistrz województwa lubelskiego juniorów, a Leszek Guściora wice-mistrz; 1967 r. Jan Wepa  wice-mistrz województwa lubelskiego seniorów, a Magdalena Malec mistrz województwa juniorek, natomiast Marek Malec mistrz województwa w kat. młodzik; 1969 r. Magdalena Malec mistrz województwa lubelskiego w kat.  seniorek, a Marek Malec mistrz w kat. junior; 1971 r. Marek Malec mistrz Chełma i powiatu; 1973 r. Marek Malec mistrz Chełma; 1976 r. Marek Malec mistrz województwa chełmskiego.

Jednak największe sukcesy odnosiła jego córka Marzena Malec. W wieku  zaledwie 8 lat wygrała w Lublinie turniej grupy wiekowej, od tej pory następuje całe pasmo sukcesów tej znakomitej zawodniczki w barwach KS „Chełmianka” Chełm pod okiem trenera-ojca. W 1973 r. wraz z Mariuszem Machowiczem w mikście wywalczyła srebrny medal mistrzostw Polski młodzików. W 1974 r. w Kaliszu zdobyła dwa brązowe medale mistrzostw Polski młodzików indywidualnie i w deblu z Kasią Dawidowicz, wgrała wszystkie ogólnopolskie turnieje klasyfikacyjne. W 1975 r. w Gdańsku na mistrzostwach Polski młodzików, zdobyła złoty medal w mikście z Pietrzykowskim i srebrny medal w deblu z Malinowską. W 1976 r. została powołana do kadry narodowej, a podczas Mistrzostw Polski Młodzików zdobyła złoto indywidualnie, złoto w mikście z Krzyszewskim i srebro w deblu. Również reprezentując Polskę brała udział w mistrzostwach Bułgarii gdzie wraz z Małgorzatą Marek zdobyła w deblu brązowy medal, a w Poznaniu na igrzyskach młodzieży szkolnej i studenckiej w mikście z Machowiczem wywalczyła srebrny medal. Dla podkreślenia jako 13-letnia zawodniczka w Tarnowie na strefie seniorek zdobyła III-miejsce.  1977 r. została mistrzynią Polski młodziczek. Od 1979 r. już jako juniorka, w Łomży podczas VI Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży zdobyła brąz. Był to okres jej największego rozwoju i szczyt jej kariery. Była znana i mogła z powodzeniem grać w każdym klubie w Polsce a nawet za granicą. Dla ratowania pozycji Chełmskiego tenisa stołowego ojciec pozostawił ją w Chełmie (zamykając jej tym karierę). Grając jako największy talent w chełmskim klubie, (bez większej motywacji i konkurencji) była najlepsza i powoli obniżała loty.

W 1982 r. Marian Malec przeniósł sekcję tenisa stołowego do  powstałego  KS „Ogniwo” Chełm. W niedługim czasie w jego jednej ze szkoleniowych grup wiodącą osobowością stał się Piotr Szafranek, który w latach 1986-1988 wygrał wszystkie turnieje kwalifikacyjne. W 1988 r. został mistrzem Polski juniorów. Zdobył też złoty medal igrzysk młodzieży szkolnej oraz brązowy medal mistrzostw Europy juniorów. Następnie jako wielki talent w porozumieniu Klub, rodzina, PZTS, odszedł z Chełma do Szkoły Sportowej Gdańskiego KS AZS-AWF.

W tym czasie sukcesy w „Ogniwie” też odnosili: Tomasz Kościk, Maria Ciszewska, Małgorzata Łapińska, Izabela Nowak i Janina Kratiuk. W 1990 r., drużyna żeńska awansowała do I ligi w której radziła sobie dobrze w składzie: Marzena Malec, Joanna Szafranek, Janina Kratiuk, Urszula Białasz i Izabela Nowak, a  męska drużyna grała w II lidze.

Zmuszony Marian Malec (w rozkwicie sekcji KS „Ogniwo”) odszedł z klubu. Z tym faktem, zanikała tzw. szkoła mistrza Malca nienagannej kultury i techniki gry. Jego wychowankowie nadal grają w ligach TKKF itd., popularyzując ping-pong w Chełmskim i w województwie  Lubelskim, odnoszą sukcesy. Po odejściu M. Malca trenerem sekcji tenisa stołowego „Ogniwo” Chełm, został Janusz Hanusiak.

Po dwóch latach (po odejściu Malca) drużyna kobieca spadła z I ligi i została rozwiązana, pogorszyła się też sytuacja szkoleniowa i dyscyplina w klubie (wielu zawodników odeszło, a młodzieży nie miał kto szkolić). We wrześniu 2005 r. w KS „Ogniwo” Chełm, nastąpiła kolejna zmiana trenera w sekcji tenisa stołowego – dalej trwała stagnacja – brak wyników i szkolenia.

Na koniec 2010 r., działa dalej tylko drużyna męska tenisa stołowego KS „Ogniwo” Chełm i prowadzi rozgrywki w II lidze mężczyzn.

***

Wiosną 1983 r. nauczyciel wychowania fizycznego Szkoły Podstawowej Nr 6 w Chełmie absolwent AWF trener Waldemar Antoni Kozłowski rozpoczął pracę w Chełmskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Dziale Społeczno-Wychowawczym jako organizator sportu i rekreacji dla mieszkańców osiedli „Kościuszki” i „XXX-lecia” w Chełmie. Poza bogatą ofertą życia sportowego w klubie i w terenie na pierwsze miejsce wysunął się ping-pong – tenis stołowy. Najpierw rozpoczął działalność w Klubie Osiedlowym „Amator”, w którym postawił dwa stoły. Fachowość i podejście  prowadzącego przyciągały nie tylko dzieci i młodzież ale także i dorosłych – utworzył wiekowe grupy szkoleniowe. W krótkim czasie dołączył Stanisław Kiwiński – który pomagał też w szkoleniu.

Latem 1984 r. ze względu na ciasnotę W. Kozłowski przenosi swoją działalność do  nowej obszernej świetlicy, Środowiskowego Klubu „Nasza Chata”. Rozbudował grupy sportowe: w grach świetlicowych, bilardzie,  szachach i piłce nożnej, popularyzował sport na osiedlu oraz rozbudował grupy ping-ponga i postawił trzy profesjonalne stoły do trenowania i 2 dla chętnych grania. Powołał drużyny osiedlowe, kapitanem  drużyn grających w Lidze TKKF został S. Kiwiński, a reprezentację osiedla seniorów tworzyli W. Kozłowski, S. Kiwiński i Andrzej Nowosad – należąca w tym czasie do najlepszych w Chełmie.

Szukając nowych form szkoleniowo-rozwojowych W. Kozłowski nawiązał kontakt  z KS „Ogniwo” i trenerem M. Malcem. Dzięki wszelkim kontaktom i współpracy Klub Osiedlowy „Nasza Chata” liczył się w tym czasie w Chełmie jako „ośrodek kultury, rekreacji i sportu” a dzięki trenerowi W. Kozłowskiemu jako punkt sportowo-szkoleniowy tenisa stołowego. Wychowało się tu wielu utalentowanych pingpongistów którzy z powodzeniem grali dalej w KS „Ogniwo” a do najzdolniejszych należeli Jacek Kozłowski, Krzysztof Majówka, Zbigniew Pasztelan, Krzysztof Zosiuk i inni – a wielu dorosłych nauczyło się grać w ping-ponga.

Nieoczekiwanie pod koniec 1988 r. prezes zawiesił Dział Społeczno-Wychowawczy i rozwiązał działalność sportową Klubu Osiedlowego „Nasza Chata” (jeszcze do 1990 r. nieoficjalnie można było tu pograć w tenisa stołowego). Należy wspomnieć, że w tym czasie wszelkie organizowane wspólnie-zawody i nagrody sponsorowali: TKKF, SZS, Fundusz Przeciwalkoholowy, Z H P oraz osiedlowe Szkoły Podstawowe, Nr 5, Nr 6 i Nr 8.

Od 1988 r. trener Waldemar Kozłowski już jako nauczyciel wychowania fizycznego Szkoły Podstawowej Nr 8 w Chełmie zorganizował przy tej szkole w ramach SKS sekcję wyczynową tenisa  stołowego, salę ze stołami, i rozpoczął treningi z młodzieżą tej szkoły. Nawiązał kontakt ze sponsorami którzy fundowali napoje, stroje a nawet nagrody, młodzież trenująca korzystała z sauny, pływalni i siłowni. Miłym gościem sekcji był członek kadry narodowej Piotr Szafranek, którego trener W. Kozłowski jak tylko był w Chełmie zapraszał aby przekazał wszelkie nowości szkoleniowe i zagrał z najlepszymi – największym talentem okazał się syn Jacek.

SP Nr 8 w Chełmie dzięki trenerowi W. Kozłowskiemu stała się najlepszą szkołą w okręgu i liczącą się w kraju. Do grona najlepszych którzy wygrywali strefy rejonowo-ogólnopolskie należeli: Krzysztof Majówka, Jacek Kozłowski, Krzysztof Zosiuk i inni – a Jacek Kozłowski i Tomasz Prost po wygraniu stref, grali w finałach igrzysk młodzieży szkolnej w Białymstoku.

Trener W. Kozłowski nawiązał też współpracę z KS „Ogniwo” Chełm i z trenerem M. Malcem, któremu przekazał do klubu wielu wychowanków. W tym czasie talentem okazał się Jacek Kozłowski, który  na przestrzeni 2-lat plasował się w pierwszej trójce w strefowych turniejach rejonowo-ogólnopolskich – był nadzieją. Po odwołaniu trenera M. Malca z KS „Ogniwo” zawistni przeciwnicy odsuwali i  J. Kozłowskiego z prawidłowego szkolenia – aż sam zrezygnował. Po odejściu w 1999 r. trenera W. Kozłowskiego ze SP Nr 8 w Chełmie – zanikł tenis stołowy i prawidłowe podstawowe szkolenie.

Jacek Kozłowski (następnie) już jako uczeń I LO w Chełmie (nie trenując) wygrywał wszystkie międzyszkolne turnieje tenisa stołowego w ramach SZS. Absolwent Politechniki Rzeszowskiej, do chwili obecnej gra w tenisa stołowego w lidze TKKF w Chełmie odnosząc wiele sukcesów. Jest w gronie promujących tenis stołowy w Chełmie, regionie i kraju, jest też redaktorem sportowym. Pomimo silnej chełmskiej grupy tenisa stołowego do chwili obecnej jest w czołówce. Jego osiągnięcia – 13.05.2005r. Chełm 3-m. w turnieju tenisa stołowego o puchar prez. Ch TKKF – 25.02.2007r. Chełm 2-m. w turnieju tenisa stołowego Z Ch TKKF – 14.03.2009r. Chełm 3-m. w II turnieju tenisa stołowego o puchar prezydenta m. Chełm w kat. open mężczyzn – 09.05.2009r. Puławy 1-miejsce i tytuł mistrza okręgu Lubelskiego nauczycieli i pracowników oświaty w tenisie stołowym ZNP w kat. mężczyzn do 40-lat – 06.06.2009r. Puławy 1-miejsce w XVII ogólnopolskim drużynowym turnieju w tenisie stołowym o puchar prezesa puławskiego TKKF (wspólnie z W. Łatyńskim, P. Linde i Z. Rymczukiem). 19.12.2010 r. Chełm 1-miejsce w turnieju zorganizowanym przez Ch. TKKF.

***

Po wyzwoleniu, od 1945 r. rozwój i popularyzacja ping-ponga w Chełmie, był za sprawą powołania w 1945 r. sekcji pingpongowej przy KS ZZK „Kolejarz” Chełm, którą utworzyli dawni zawodnicy-weterani oraz nowi zawodnicy pasjonaci tej bardzo widowiskowej gry sportowej. Nadali też pingpongowi nowe formy i styl a nawet metody treningowe. Należeli do nich: Marian Malec, Jan Knutel, Janusz Mazur, Zygmunt Berezecki, Jerzy Ulatowski, Leszek Lipiński, Stanisław Kuźmicz, Zbigniew Hałasa, Włodzimierz Skalski, Waldemar Prucajło i inni –  grali w okręgowej lidze i DOKP i należeli do najlepszych w województwie lubelskim. W 1955 r. KS „Kolejarz” został rozwiązany – choć właściwie do 1957 r. funkcjonowała sekcja pn. „Kolejarz”.

W latach 1953-1955 działał w Chełmie, powołany przez Z. Berezeckiego KS „Spójnia” w Pionie Spółdzielczości Pracy Zrzeszenia Sportowego „Start” z silną sekcją pingpongową, którą stanowili: M. Malec, Z. Berezecki, W. Skalski, Jerzy Mazur, Czesław Małdachowski i Jerzy Kwiatkowski. W 1955 r. w Warszawie zdobyli oni Mistrza Polski Spółdzielczości Pracy, Zrzeszenia Sportowego „Start”.

Popularyzacja tenisa stołowego w Chełmie w latach 1955-1970 opierała się też o działalność następujących drużyn, kół i klubów pingpongowych liczących się w okręgu i regionie lubelskim a nawet w kraju: LZS Chełm, LZS-Okszów, LZS-WZGS, WZGS, Energetyk, LZS, i LZS-Pokrówka, a do najlepszych zawodników należeli: M. Malec, Janusz Mazur, Waldemar Zmełty, Waldemar Prucajło, Jan Dec, Stanisław Sztein, Jerzy Pobożny, Jerzy Borowski, Tadeusz Patyński, Zbigniew Skibiński i Tadeusz Tomaszek.

Wychowankowie Mariana Malca (weterani), którzy grali w  tenisa stołowego w trzech silnych chełmskich klubach, w rozgrywkach ligowych: LZS Chełm: Jadwiga Żródłowska, Waldemar Procajło, Feliks Witkowski, Marek Malec, Leszek Guściora; „Energetyk” Chełm Halina Golak, Waldemar Zmełty, Zbigniew Skibiński, Wiesław Procajło, (dołączył) Marek Malec; „Chełmianka” Chełm Magdalena Malec, Marian Malec, Stanisław Iwaniuk, Jan Wepa, dołączali Leszek Guściora, Tadeusz Tomaszek, Marek Procajło, Mariusz Machowicz, Krzysztof Mazur, Alfred Daniel, Wiesław Kosowski, Jacek Karwowski oraz kobiety: Danuta Palczyńska, Danuta Bartosiak i Małgorzata Kornyluk. Niektórzy zawodnicy z braku miejsca w drużynie byli wypożyczani do innych klubów: Feliks Witkowski i Marek Malec grali kilka sezonów w LZS Podhorce; Wiesław Procajło grał  w LZS Piaski; a Leszek Guściora zasilał klub Wisła Puławy.

Ruch pingpongowy w Chełmie i terenie też współtworzyli animatorzy miejsko-wiejskiego ruchu sportowego: SKS „Zdrów” i nauczyciel Bolesław Wirski; SKS „Czarniecczycy”; Technikum Mechaniczne ZS „Zryw” i nauczyciel Czesław Ściubak; II LO i nauczyciel Edward Szałaj jako baza dla biednej młodzieży z „biednej dzielnicy Pilichonki”; Liceum w Rejowcu i nauczyciel Ryszard Borysow, Szkoła Rolnicza w Okszowie i nauczyciel Bogdan Szyszkowski.